Door het toenemend aantal droge periodes, stijgt ook het risico op bosbranden in de toekomst. Het bosrijke Hechtel-Eksel loopt voorop in de strijd tegen bosbrand en koppelde de inspanningen van de Vlaamse en provinciale overheid aan een grootscheepse terreinoefening.
In 2018 gingen er wereldwijd honderdduizenden hectaren aan bosgebied in vlammen op, van het westen van de VS tot in het noorden van Europa. Ook dichter bij huis werden we in 2011 geconfronteerd met natuurbranden. In 2012 stelden de Limburgse provinciale veiligheidscel en het Agentschap voor Natuur en Bos daarom een Bijzonder Nood- en Interventieplan Natuurbranden op, dat de bevolking op basis van actuele gegevens permanent op de hoogte houdt van het brandgevaar.
Het plan geeft het brandrisico weer aan de hand van vier kleurcodes:
-
Groen: weinig gevaar. Bij brandt rukt de brandweer uit op normale sterkte;
-
Geel: gevaar. Beheerders en brandweer zijn extra waakzaam;
-
Oranje: groot gevaar. Bij brand worden er mogelijk meer materieel en mankracht ingezet en brandtorens worden permanent bemand.
-
Rood: acuut gevaar. De toegang tot bepaalde gebieden wordt afgeraden en mogelijk worden gebieden afgesloten.
TIP: het is noodzakelijk dat het Bijzonder Nood- en Interventieplan Natuurbranden jaarlijks geëvalueerd wordt en bijgestuurd indien nodig.
Atlas met veiligheidskaarten
Omdat het bij een noodsituatie van levensbelang is dat alle betrokken hulpdiensten over hetzelfde, actuele kaartmateriaal beschikken, werd in 2013 voor de provincie Limburg een atlas met veiligheidskaarten gemaakt. Alle (bos)wegen in Limburg werden genummerd en aangeduid met een kleurcode, al naargelang de berijdbaarheid.
Reddingspunten
In 2013 werden 200 reddingspunten in de bossen geïnstalleerd (primeur voor België) met naast het noodnummer een code die gekoppeld is aan unieke coördinaten. Wie het noodnummer 112 belt, moet alleen de drie laatste cijfers van de code doorgeven. Zo kennen de hulpdiensten, dankzij aangepaste gps-toestellen, onmiddellijk de locatie van de oproep.
Explosie tijdens scoutskamp
Het bosrijke Hechtel-Eksel neemt tal van maatregelen om snel te kunnen ingrijpen bij natuurbranden. Naast de installatie van acht reddingspunten en een goede monitoring van jeugdkampen, organiseerde de gemeente in 2014 een grootscheepse terreinoefening op het domein Pijnven, waarbij een groepje scouts zogezegd een explosie en brand veroorzaakte aan reddingspunt 170. De fictieve brand verspreidde zich snel en bedreigde onder meer een camping. Na de oefening volgde een evaluatie en aanbevelingen
BE-Alert
Het scenario was niet toevallig gekozen, aangezien er veel drukbezochte kampplaatsen in de bossen van Hechtel-Eksel zijn. De gemeente houdt bij welke groepen op welk moment aanwezig zijn en informeert hen over de brandrisico’s. De gemeente is ook aangesloten op BE-Alert, het alarmsysteem dat de burgemeester, gouverneur of minister kan activeren om de bevolking in te lichten bij noodsituaties.